1. Độ cứng và khả năng chống trầy xước
Một trong những điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa kim cương và zircon là độ cứng của chúng. Kim cương là vật liệu cứng nhất trên thang Mohs với độ cứng là 10, trong khi zircon có độ cứng thấp hơn rất nhiều, chỉ đạt 7,5. Điều này có nghĩa là kim cương có khả năng chống trầy xước tuyệt đối, trong khi zircon dễ bị xước bởi những vật liệu cứng hơn.
Nếu bạn có một viên kim cương và một viên zircon có kích thước tương đương, bạn có thể thử dùng một vật liệu cứng, chẳng hạn như thỏi kim loại hoặc thạch anh, để thử làm xước bề mặt của viên đá. Viên zircon sẽ dễ dàng bị xước, trong khi viên kim cương thì không bị ảnh hưởng.
2. Ánh sáng và độ lấp lánh
Kim cương và zircon đều có khả năng phản chiếu ánh sáng mạnh, nhưng ánh sáng và lấp lánh của chúng có sự khác biệt rõ rệt. Kim cương phản chiếu ánh sáng rất mạnh và tạo ra hiệu ứng “fire” (lửa) – hiện tượng ánh sáng bị tán sắc thành các màu sắc cầu vồng rất sống động. Khi bạn nhìn kim cương dưới ánh sáng, bạn sẽ thấy một sự lấp lánh sắc nét với ánh sáng rực rỡ.
Zircon cũng có độ sáng và độ lấp lánh mạnh, nhưng ánh sáng của nó thường không được sắc nét và tán sắc mạnh như kim cương. Zircon tạo ra một hiệu ứng ánh sáng có phần mềm mại hơn, ít sắc nét và ít đa sắc hơn kim cương.
3. Khối lượng và trọng lượng
Mặc dù kim cương và zircon có thể có kích thước tương đương, nhưng zircon lại có mật độ cao hơn, nghĩa là nó nặng hơn nhiều so với kim cương cùng kích cỡ. Khi cầm hai viên đá trên tay, bạn sẽ cảm thấy viên zircon có trọng lượng lớn hơn, trong khi viên kim cương nhẹ hơn dù kích thước tương đương. Nếu bạn muốn kiểm tra khối lượng, hãy dùng một cân điện tử để so sánh.
4. Tính trong suốt và màu sắc
Kim cương tự nhiên thường có độ trong suốt tuyệt vời và hầu như không có tạp chất lớn khi nhìn dưới kính lúp (nếu là kim cương chất lượng cao). Tuy nhiên, đôi khi kim cương có thể có những tạp chất rất nhỏ hoặc vết inclusions tự nhiên, nhưng chúng thường không dễ nhận thấy bằng mắt thường.
Zircon, mặc dù cũng có thể rất trong suốt, nhưng thường có thể nhìn thấy tạp chất rõ ràng hơn, đặc biệt là nếu là zircon tự nhiên. Zircon thường có màu sắc đa dạng hơn kim cương, từ không màu đến các màu vàng, xanh dương, nâu và đỏ, trong khi kim cương tự nhiên chủ yếu có màu không màu hoặc hơi ngả vàng hoặc nâu nhẹ.
5. Kiểm tra bằng kính lúp
Một trong những cách đơn giản và hiệu quả để phân biệt kim cương và zircon là sử dụng kính lúp. Khi quan sát dưới kính lúp 10x, bạn có thể thấy các vết inclusions khác nhau trong hai loại đá. Kim cương thật thường có những vết inclusions rất nhỏ hoặc thậm chí không có inclusions nào, còn zircon tự nhiên thường có các tạp chất rõ ràng hơn, dễ nhận thấy dưới kính lúp. Zircon cũng có thể xuất hiện các vết nứt và tạp chất bên trong viên đá, điều này sẽ dễ dàng nhìn thấy hơn khi kiểm tra kỹ.
6. Sự phản ứng với ánh sáng UV
Khi chiếu ánh sáng UV vào kim cương, một số viên kim cương có thể phát sáng nhẹ với ánh sáng màu xanh hoặc tím, nhưng không phải tất cả kim cương đều phản ứng như vậy. Zircon, đặc biệt là zircon tự nhiên, thường phản ứng mạnh hơn dưới ánh sáng UV, phát sáng với màu sắc xanh hoặc tím rất rõ ràng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải zircon nào cũng phát sáng dưới UV, vì vậy đây không phải là một phương pháp phân biệt chính xác 100%.
7. Giá trị và chi phí
Một yếu tố quan trọng khác để phân biệt kim cương và zircon là giá trị của chúng. Kim cương, đặc biệt là kim cương tự nhiên chất lượng cao, có giá trị rất cao và là một trong những loại đá quý đắt đỏ nhất. Zircon, mặc dù đẹp và lấp lánh, nhưng giá trị của nó thấp hơn nhiều so với kim cương. Vì vậy, nếu bạn gặp phải một viên đá lấp lánh đẹp mà giá cả thấp hơn nhiều so với giá trị của kim cương, rất có thể đó là zircon.
Kết luận
Mặc dù kim cương và zircon có vẻ ngoài lấp lánh và cuốn hút, nhưng chúng có những đặc điểm khác biệt rõ rệt về cấu trúc, tính chất và giá trị. Khi phân biệt hai loại đá quý này, bạn cần chú ý đến những yếu tố như độ cứng, độ lấp lánh, trọng lượng, màu sắc và vết inclusions. Nếu bạn vẫn không chắc chắn, cách tốt nhất là nhờ đến sự hỗ trợ của các chuyên gia hoặc phòng thí nghiệm đá quý để xác định chính xác viên đá của bạn.
Việc phân biệt kim cương và zircon không chỉ giúp bạn bảo vệ tài sản của mình mà còn giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại đá quý và giá trị của chúng.
