1. Vết inclusions tự nhiên
Một trong những đặc điểm quan trọng nhất để nhận diện kim cương tự nhiên là các vết inclusions hay vết vỡ bên trong viên đá. Những vết này là kết quả của quá trình hình thành tự nhiên trong lòng đất và không thể tái tạo được trong các loại kim cương tổng hợp. Khi quan sát dưới kính lúp (thường là 10x), bạn sẽ thấy các vết tạp chất nhỏ như vết nứt, bóng khí, hoặc các tinh thể khác bên trong viên kim cương. Những vết inclusions này không chỉ là dấu hiệu cho thấy viên đá là kim cương tự nhiên, mà còn là yếu tố để định giá kim cương (tùy thuộc vào số lượng và loại inclusions).
2. Sự phản chiếu ánh sáng đặc biệt
Kim cương tự nhiên có khả năng phản chiếu ánh sáng rất mạnh, tạo ra những tia sáng lấp lánh và sắc nét. Cấu trúc tinh thể của kim cương tự nhiên cho phép nó phản chiếu ánh sáng theo nhiều hướng, tạo ra hiện tượng "fire" (lửa), với những sắc cầu vồng rực rỡ. Nếu bạn nhìn một viên kim cương dưới ánh sáng mạnh, bạn sẽ thấy một dải ánh sáng đa sắc, không giống như các viên đá quý giả. Các viên kim cương tổng hợp thường không thể tạo ra mức độ lấp lánh này, và ánh sáng phản chiếu sẽ kém hơn nhiều.
3. Độ cứng và khả năng chống trầy xước
Kim cương tự nhiên có độ cứng cao nhất trong tất cả các vật liệu trên thang Mohs, với giá trị 10, điều này có nghĩa là nó không bị trầy xước bởi bất kỳ vật liệu nào khác ngoài chính nó. Nếu bạn thử dùng một vật liệu cứng như đồng hay thạch anh để cọ xát lên bề mặt của viên đá, kim cương tự nhiên sẽ không bị xước. Trong khi đó, các đá quý giả hoặc kim cương tổng hợp dễ dàng bị xước và mất đi độ bóng khi tiếp xúc với các vật cứng.
4. Trọng lượng và mật độ
Kim cương tự nhiên có mật độ cao, điều này khiến chúng trở nên nặng hơn so với các loại đá quý khác có kích thước tương tự. Khi cầm trên tay, một viên kim cương tự nhiên sẽ cảm giác nặng và chắc chắn hơn so với những viên đá giả hoặc kim cương tổng hợp. Điều này là do kim cương tự nhiên có cấu trúc tinh thể đặc biệt và mật độ cao hơn so với các chất liệu nhân tạo.
5. Khả năng chịu nhiệt và thở hơi
Một cách dễ dàng để kiểm tra kim cương tự nhiên là thử thổi hơi vào bề mặt của viên đá. Kim cương tự nhiên không bị mờ khi bạn thổi hơi vào, trong khi các loại đá giả hoặc kim cương tổng hợp (như zirconia) sẽ mờ đi rất nhanh. Điều này là do kim cương tự nhiên có khả năng dẫn nhiệt rất tốt, giúp bề mặt không bị ảnh hưởng bởi hơi nước.
6. Kiểm tra dưới ánh sáng UV
Một trong những dấu hiệu đặc biệt khác của kim cương tự nhiên là khả năng phản ứng dưới ánh sáng cực tím (UV). Khi chiếu ánh sáng UV vào kim cương tự nhiên, nó sẽ phát sáng với một ánh sáng màu xanh nhẹ (hoặc đôi khi là màu tím hoặc vàng, tùy vào loại kim cương). Những viên kim cương giả hoặc tổng hợp, đặc biệt là các loại zirconia, không phản ứng dưới ánh sáng UV hoặc có thể phát sáng với màu sắc khác biệt.
7. Sự hiện diện của "culet" và đặc điểm cắt
Kim cương tự nhiên thường có các đặc điểm cắt rất đặc trưng, đặc biệt là tại đáy của viên đá, nơi được gọi là "culet" (điểm đáy nhọn của kim cương). Các chuyên gia trong ngành kim cương thường chú ý đến độ chính xác của các tỷ lệ cắt và đánh bóng khi kiểm tra kim cương tự nhiên. Kim cương tự nhiên có những đường cắt sắc nét, tỉ mỉ và cân đối. Những viên kim cương giả hoặc tổng hợp thường không đạt được độ sắc nét và hoàn hảo của kim cương tự nhiên.
8. Nhờ đến chuyên gia
Cuối cùng, nếu bạn vẫn không chắc chắn về nguồn gốc của viên kim cương, cách tốt nhất là nhờ đến các chuyên gia trong ngành đá quý. Các phòng thí nghiệm đá quý có thiết bị phân tích hiện đại và có thể xác định chính xác liệu viên đá có phải là kim cương tự nhiên hay không. Các chứng nhận từ các tổ chức uy tín như GIA (Gemological Institute of America) cũng sẽ giúp bạn xác định được chất lượng và nguồn gốc của kim cương.
Như vậy, việc nhận diện kim cương tự nhiên không chỉ dựa vào những yếu tố bên ngoài như ánh sáng hay trọng lượng mà còn cần kiểm tra kỹ lưỡng các đặc điểm bên trong như vết inclusions và cấu trúc cắt. Nếu bạn thực sự muốn chắc chắn về viên kim cương mình đang sở hữu, việc nhờ đến sự giúp đỡ của các chuyên gia luôn là một lựa chọn an toàn và đáng tin cậy.
